Lummen (Nederlandse uitspraak: [ˈlʏmə(n)]; Limburgs: Leum [ˈLøːmə] of Lummen [ˈlʏmə]Lummen is een gemeente in de Belgische provincie Limburg, vlakbij Hasselt. Op 1 januari 2006 telde Lummen 13.691 inwoners. De totale oppervlakte van Lummen is 53,38 km², wat neerkomt op een bevolkingsdichtheid van 256 inwoners per km².

De gemeente bestaat uit de voormalige deelgemeenten: Lummen, Meldert en Linkhout. Daarnaast omvat het de latere buurtschappen: Geneiken, Genenbos, Gestel, Goeslaar, Groenlaren, Laren, Mellaer, Molem, Oostereinde, Rekhoven, Schalbroek en Thiewinkel.

In deze gemeente ligt Kasteel Lagendal.

Het historische wapen toont de wapenschilden van de Huizen Arenberg, La Marck en Arrazola de Oñate. In 2008 koos de gemeente er echter voor om een ander logo op haar erkende documenten te gebruiken.

Oorspronkelijk was dit een heerlijkheid ("villa") van de prins-bisschop van Luik. De kern hiervan (Lummen-Koersel) bestond tot 1180 uit één parochie. Van de 10e tot de 12e eeuw breidde het graafschap Loon zich uit in een noordelijk bestuur en nam de villa in beslag. De graven stichtten een allodium, maar in 1203 werd dit gebied opnieuw overgedragen aan de prins-bisschop en in bruikleen genomen. Het was daarna definitief eigendom van Lodewijk van Walcourt. In 1350 kwam Lummen in het bezit van het Huis van der Mark-Arenberg. Deze vennoten bleven de heerlijkheid bezitten tot de Franse tijd (1794). De hertogen van Brabant maakten daarna echter aanspraak op een toewijzing van Lummen, terwijl de (Loonse) heren van Lummen soms probeerden een zuivere staat in het gebied te stichten, waarbij de hertogen van Brabant meermaals probeerden hun rechten aan deze Loonse heren te verkopen. De Heren van Lummen bezaten tevens het patronaatsrecht van de parochies in hun gebied, waartoe ook Linkhout en Koersel behoorden en vanaf 1260 ook Schulen.

Op 17 augustus 1943 schoot een Duitse straaljager een Amerikaanse B17-bommenwerper van de 94e bommenwerpergroep neer, net voorbij Lummen. De brokstukken van het vliegtuig kwamen terecht op het plein, waar nu de Canadastraat ligt. Zes bemanningsleden kwamen om het leven, twee werden als krijgsgevangenen naar Duitsland afgevoerd en twee wisten te ontsnappen. Op 17 augustus 2013 werd een monument onthuld op de parkeerplaats van de Oosterhof, vlakbij de crash. Op 21 februari 1945 stortte een Avro Lancaster-bommenwerper van de Royal Australian Air Force neer in de Goeren in Linkhout, nadat deze door een Duitse nachtjager was neergeschoten. Van de zeven bemanningsleden werd één overlevende achtergelaten, namelijk Alex Jenkins, de piloot. Er staat nu een monument op de crashlocatie.